seyahatim geldi

geçen gün sevgili endişeli peri, banyoda diye bir yazı yazmıştı. içinde kudret emiroğlu'nun gündelik hayatımızın tarihi adlı kitabından bir alıntıyla beraber banyo kültürünün oluşumundan, her zamanki naif ve zihin açıcı cümleleriyle bahsediyordu. yorumlarla beraber bir baktım ki, banyodan girip sabundan çıkmışız. sabun deyince ben de edirne'nin meşhur meyvalı sabunlarını hatırlayıp yazdım oraya. edirne deyince de kalkıp gidesimiz geldi tabii. ardından edirne'yi hatırladım. edirne'ye geçtiğimiz 3-4 yıl içinde 3 kez gittim. ikisi turla günübirlik, birisi edirne rotary klübünün davetlisi olarak, bir gece kalmalı bir gezi ile. gene olsun gene giderim. edirne beni şaşırttı, çok güzel bir şehir bir kere. Osmanlılara başkentlik yapmış olması, ülkemiz sınır kenti olması (hani hep duyarak büyümüşüzdür ya bu hamasi cümleyi, "edirne'den kars'a, sinop'tan anamur'a" diye), Kırkpınar güreşleri, karşıdan bakınca çifte minarelerin tek görülebilmesi özelliğine sahip Mimar Sinan eseri Selimiye Camiisi ile bildiğimiz, İstanbul'un yakınındaki Edirne işte. lütfen böyle deyip geçmeyiniz. içinden şırıl şırıl Meriç nehri geçer ve bence içinden nehir geçen hiçbir şehir çirkin olamaz. bu nehrin üzerinde gene Mimar Sinan'ın yaptığı eski taş köprüler var. nehir kıyısı yemyeşil ve etrafında çay bahçeleriyle şenlikli. Karaağaç, şimdi Trakya Üniversitesinin Rektörlüğü olan tarihi tren istasyonu binası ve eski Rum evleriyle, sanki zamanın durduğu bir yer. 2. Beyazıt külliyesinin darüşşifa bölümü şimdi Sağlık Müzesi, burada 10 kişilik bir topluluk tarafından haftanın 3 günü musiki konserleri verilirmiş ve her hastalığa iyi gelen bir müzik makamı olduğuna inanırlarmış, müzik ruhun gıdasıdır işte. Osmanlılar Edirne'yi aldıktan sonra oraya çok görkemli bir saray yaptırmışlar, Saray-ı Cedid-i Amire, düşünün Topkapı Sarayından önce, neredeyse onun görkemine yakın bir saray, ama işgallerde yanmış yakılmış, bir hamamı kalmış ayakta. sarayın bulunduğu bölüme Sarayiçi deniyor ve Balkan Savaşı sırasında Türk esirleri buradaki ormanlarda tutsak etmişler ve burada 20 bin kişinin öldüğü söyleniyor. saray bahçelerinden kalan son parça Tavuk ormanı denilen kısım, burada tavuklar yetiştirilir ve yumurtaları askerlere gönderilirmiş, aynı zamanda bir bitki laboratuarı kadar çok çeşitli bitki örtüsüne sahip bu alanda hala ayakta kalan bir av köşkü var, ismi Bülbül Köşkü. 1913 Balkan Savaşı sırasında Edirne'yi 155 gün yoksunluklar içinde düşmana karşı savunarak İstanbul'a geçmelerini önleyen Şükrü Paşanın adı, şimdi Balkan Savaşı Müzesi olan anıt mezarda yaşamakta. Eski Camii ve Üçşerefeli (Burmalı Camii olarak da anılır-şerefelerine 3 ayrı yoldan çıkılıyormuş ki bu da bu da bir ilk) Camii'ye yürüme mesafede bulunan Selimiye Camii ise 1568-1574 yılları arasında Kanuni'nin oğlu 2. Selim tarafından yaptırılmış ve 1575 yılında ibadete açılmış. Camiinin kubbesi bugün sanayi öncesi mimarinin doruk noktası sayılıyor. Camiinin altındaki çarşıda ise (Arasta) halen hepsi çalışır rengarenk dükkanlar var, Kapalıçarşı gibi bir yer. Edirne'ye özgü meyva şekilli değişik kokulu sabunlar, aynalı süpürgeler ve bebekler ilk aklıma gelen hediyelikler. esas şehir çarşısında ise, yaprak ciğer mutlaka yenmeli. ilk orada tattığım ve sonradan Yunanistan'da Kavala'da da yapıldığını öğrendiğim bademli un kurabiyeleri ise Keçecizade'den alınmalı. badem yetiştirilen bir yer ayrıca Edirne, bu yüzden badem ezmeleri, badem şekerleri de mevcut. başka anlatılacak çok şeyi var belki, Edirne'liler ya da Edirne'yi görenler lütfen alınmasın, aklıma ilk bunlar geldi.
ah, bir de artık o güzel kurabiyeler Kadıköy çarşı içinde bir yerde satılıyor artık.



ben ne diyecektim, nereye geldim yahu. edirne'den öyle üstten bahsedip geçmeye gönlüm elvermediğinden yazdım bunları, belki gidip görmek isteyen olur diye. asıl mesele, benim yolculuk yapma zamanımın gelmiş olması. hani orhan veli demiş ya: bir tren sesi duymayayım, iki gözüm iki çeşme, hah, tam o haldeyim. insan bavul yapmayı özler mi? ben özledim. bugün takvime bakarken gelecek haftanın bayram olduğunu gördüm. biliyordum tabii ekim 12'nin bayram olduğunu, ama bugün işte içim kıpraştı. gerçi babamı kaybettiğimizden beri, bayramlar pek bayrama benzemiyor artık. şehirde bayram geçirmek de pek tat vermiyor, gelen giden yok, herkes fırsattan faydalanıp yakın yerlere gidiveriyor, şehirde kalınca tek iyi yan trafiğin rahatlamış olması. babamı kaybettiğimizde, onu çok sevdiği memleketine götürüp toprağa verdik, Trabzon'a. babam Trabzon'da doğmuş, büyümüş, sonra üniversite öğrenimi için İstanbul'a gelip burada kalmış. ama Trabzon'un adı geçince gözleri parlardı yıllar sonra bile. benim hatırladığım tüm yaz tatillerinde mutlaka bir kez gittik Trabzon'a, orada yaşayan bir amcam vardı, onların yanına. 1919 'da yapılmış, denize yakın 3 katlı bir Rum evinde yaşarlardı, baba evi. apartman dairelerinden sonra o ev bana cennet gibi gelirdi, kocaman, sürprizlerle dolu. kuzenlerim o evde sürekli yaşamanın verdiği kanıksama ile benim kadar heyecanlanmazlardı tabii ben terasa çıkıp damdaki kiremitler üzerinde yürüyüp karadeniz'e karşı heyyy diye bağırdığımda ya da büyükleri razı edip aslında kullanılmayan çatı katındaki küçük odada yatma izni kopardığımda. evin karşısında MIT binası vardı, yüksek duvarların ardında ne vardır bilinmez, ürkerdi insanlar, ama biz çatı katındaki odadan görürdük duvarların ötesini, kocaman bir bahçe, etrafında iki bina, biri idare, biri lojman. denize bu kadar yakın oldukları için imrenirdim kuzenlerime, eğri büğrü arnavut kaldırımı taşlı bir sokaktan hemen kıyıya, Ganita'ya inilirdi. Ganita, eskiden tüm çocukların yüzme öğrendiği küçük bir koy. babam anlatırdı, liman yokken şehirde, gemiler açığa demirler, oraya kayıkla gelirlermiş şehre çıkmak için. babaannem yasaklamış onların gemilere yüzmesini, ama dururlar mı, giderler yüzerlermiş gemilere bakmak için, eve geldiklerinde de babaannem sorarmış: "gittiniz mi?", "cık, gitmedik.". yakalarmış babaannem onları, dilini enselerine değdirirmiş ki tuzlu ! vay, sen misin giden ondan sonra.. babam işte, böyle bir sürü anısını anlatırdı hep, sonra yaz gelir otobüse biner 18 saat süren Trabzon yolculuğuna başlardık. otobüs yolculuklarını da severim bu yüzden. dur kalk, uyu uyan, hala yoldasın. sonunda Akçaabat'ı geçince, Trabzon görünür uzaktan, babama bakardım, bakardım ki gözleri dolmuş. benim bildiğim Trabzon bu işte, şimdi babam orada sonsuz uykusunda, biz de annemle her sene en az bir kez olsun oraya gitmeyi istiyoruz. bu bayramda gideceğim, biletleri çok önceden aldık, bu yüzden aklımdan çıkıvermiş tarihin ne kadar yakınlaştığı. seyahatim geldi dedim ya, vaktidir.





bu resim de gene Trabzon'lu hemşerim delifişek sunay'ın oyuncak müzesinden. horon kıyafetli adamın zerafetine bakar mısınız? ah, bir de lütfen bir daha horon oyununa rastladığınızda, bu oyunun hamsinin denizden çıkarılışını simgelediğini hatırlayıp bir de o gözle bakmayı dener misiniz benim için?