Cevher

Haziran ayının sonlarına doğru, haber ajanslarına edebiyat severler için bir bomba düştü: Büyülü gerçekliğin babası, Latin Amerikan edebiyatını dünyaya tanıtan, Nobelli yazar Gabriel Garcia Marquez Alzheimer hastalığına yakalanmıştı. Yakın arkadaşları ve kardeşi, onun artık insanları tanıyamadığını açıkladı. Yani, Marquez artık yazamayacak. Belleği bir sürü hikaye ve imgeyle dolu bir yazarın, artık bize kelimeleriyle ulaşamayacağını bilmek çok acıklı.

Derken, bir başka Latin Amerikalı hikaye büyücüsü olan çok sevgili Eduardo Galeano'nun "Aşkın ve Savaşın Gündüz ve Geceleri" kitabını okurken şuna rastladım. Galeano, 19 yaşında intihar etmeye karar vermiş ve bir atı öldürmeye yetecek kadar ilaç alıp, ölmek için seçtiği otele doğru yürümeye başlamış. "Rio Branco Sokağı'nda aşağıya doğru yürürken, saatler ya da yıllar öncesinde ölmüş olduğumu hissediyordum; merak ettiğim ya da arzuladığım hiçbirşey yoktu ve tek yapmam gereken bir formaliteyi tamamlamaktı." diye düşünürken, sokağın başında ona bir otomobil çarpmış ve günlerce komada kaldıktan sonra iyileşmiş. Bu olayı ilk ölümüm diye anlatıyor. Çünkü daha sonra Caracas'da, otuz yaşındayken bir ay içinde iki kez sıtmaya yakalanarak ikinci ölümünü yaşayacak. Hastanede ateşler içinde nöbetler geçirdiği sırada aklından geçen şu düşünceler paylaşmaya değer:

".. Şimdi ölmem bir hata olurdu. Ben, ölüm gelmeden önce her şeyimi vermek, bomboş kalmak istiyordum ki, o orospu çocuğu geldiğinde götürecek bir şey bulamasın. Bende hala o kadar çok cevher vardı ki! Evet. Çekip gidişlerin ardında bende kalan bunlardı: bir sürü cevher, denizlere açılma arzusu, dünyaya açlık."

Bu bölümü okuduktan sonra, Marquez'i düşündüm. Belki o da böyle hissetmiş, böyle olsun istemişti. Tüm cevherlerini tükettiğini düşündükten sonra, ölüm için bomboş kalmayı arzulamıştı. Ne ironi. İyi ki anlattıklarını dinlemişiz Marquez'in ve Galeano hala anlatmaya devam ediyor.

Meraklısına Not:
"Dünyanın vicdanı" Galeano'nun günlük formunda yazdığı ve Türkçe'ye "Ve Günler Yürümeye Başladı" ismiyle çevrilen son kitabı Sel Yayıncılık tarafından yayınlandı. Radikal Kitap'ta yaynlanan tadımlık bir parça burada. Küçük bir tiyo: 6 Ocak gününde Nazım Hikmet'ten bahsediyor Galeano.